Holistički pristup čoveku u wellness filozofiji tka najlepše mustre. Bas zato što je rasterećen geografskih granica, doba kada su tehnike nastale, van šablona izvođenja ali uslovljen dobrim znanjem terapeuta koji ih primenjuju. Baš u tom integralnom pristupu, gde se fizičko od duhovnog i mentalnog ne može odvojiti, istočnjačka znanja i postulati, zagrljeni sa zapadnjačkim, pozivaju na put čuvanja i negovanja zdravlja. Jedna od posebno efikasnih metoda, bazirana na osnovama kineske tradicionalne medicine je i čudotvorna moksa. Imao sam priliku da se par dana posvetim specijalističkom izučavanju japanske moksibustije kod čuvenog svetskog stručnjaka za ovu drevnu, a opet revitalizovanu oblast Merlina Janga. Putokazi koje je nesebično darivao svojim učenicima o indirektnom korišćenju mokse, velikim delom mogu se naći u savremenom konceptu wellnessa.
Moksa je dar prirode. Trepljice od lista pelina, koji raste na određenim područjima u kojima su zime hladne a leta topla, podloga peskovita. U procesu obrade, kako ručne, tako i industrijske, odvaja se tanani, paučinasti deo sa listova koji ima izuzetnu lekovitost. Poznato je da je japanska moksa izuzetne čistoće zbog kvaliteta pelina, pa je najefikasnija za direktnu primenu na koži. Nalazi se u prodaji kao rastresito, mekano klupče, pa se uzima koliko je potrebno za tretman, u obliku oformljenih briketa i nadaleko poznatih štapića koji podsećaju na tompus. Osnova same moksibustije je izuzetno visoka temperatura koja se postiže u zapaljenoj biljci (ide od 300°C pa naviše) i posebno je delotvorna u zagrevanju tela, harmonizaciji kretanja KI životne energije kroz sistem meridijana, relaksaciju napetih mišića, podsticanje cirkulacije, limfnog protoka i detoksikacije. Samim tim, vrlo su izraženi antistres i revitalizujući efekti koji su nam najpotrebniji u tretmanima i spa i wellness ritualima.
Morska so, đumbir i - Moksa
Jedan od načina primene mokse, za odagnavanje anksioznosti, ne tako retke u svakodnevnom stresnom životu, ali i za podsticaj kretanja životne energije kroz meridijane, zagrevanje tela je na samom stomaku. U pupak i oko njega, postavi se krupna morska so kao podloga. Na centar, u projekciji pupka, preko soli se položi isečen komad svežeg đumbira, debljine oko 4 milimetra. Prethodno se izbuši čačkalicom na više mesta, kako bi temperatura sa zagrevanjem prelazila i na so, a da se đumbir ne upari. Na sam vrh se postavi kupasti oblik mokse koju terapeut upali. Dok se žar lagano proširuje, komunikacija sa klijentom je neophodna, jer onog trenutka kada se oseti intenzivna toplota na mestu aplikacije, đumbir sa, skoro već izgorelom moksom se sklanja. Nastavak tretmana može se kreirati sa raznim holističkim pristupima i tehnikama.
Interesantna i bezbednija primena mokse je i sa korišćenjem posebno proizvedenih drvenih kutija sa metalnom mrežom koja je držač za briket komprimovane lekovite biljke - pelina. Tu su i glinene posudice, slično osmišljene, s tim da istočnjaci veoma polažu na infracrveno, lekovito zračenje, koje emanira zagrejana glina na telo, pa se efekat duplira. Posuda se postavlja na energetske centre, često i preko samog kičmenog stuba. U zavisnosti gde se nalazi energetski blok, koji je cilj tretmana, terapeut položi drvenu ili keramičku posudu u regiju stomaka, 4 prsta ispod pupka klijenta, gde je prema istočnjačkoj filozofiji hara - duša, glavni rezervoar Ki-a ili poznata Tan Tien tačka. Ili aplicira posudu na međulopatični deo, ako je disanje plitko i ušuškana je napetost u tom delu leđa. Neretko se ovakav način aplicira na krsno-slabinski deo, kako zbog opuštanja karličnog pojasa, bolova u donjem delu leđa, harmonizacije protoka KI u reproduktivnom sistemu, opuštanje napetosti kukova, kao i za podsticaj imunog sistema. Nakon što terapeut zapali moksu, prati zagrejanost i percepciju klijenta i lagano je pomera, kada se regija dovoljno i prijatno zagreje. Mora se napomenuti da moksa prilikom gorenja, na ovaj način daje vrlo intenzivan miris, te je dobra provetrenost prostorije u kojoj se primenjuje važna. Ali i dim koji se širi prostorom, kažu, ima lekovite efekte na vazduh. Ima izražen antibaktericidni i anti fungicidni (protiv gljivični) efekat. Istorija kaže da su moksu u davna vremena koristili za otklanjanje negativne energije i „zlih duhova“ iz prostora.
Jedna od poznatijih metoda primene je korišćenje moksa štapića - tompusa. Nakon što terapeut upali štapić, kreće sa zagrevanjem odabranih akupresurnih tačaka i prati kretanje meridijana. Kruženje oko napetih i umornih zglobova daje poseban osećaj rastrećenja. Na razdaljini 3-4 cm od aktivne tačke, pod uglom od 60 stepeni u odnosu na kožu, terapeut aplicira toplotu koju proizvodi žar mokse, zadržavajući se na jednom mestu koliko je prisutna prijatnost topline. U sastavu tretmana i rituala u wellnessu posebno je od značaja stimulisanje akupresurne tačke dugovečnosti, zdravlja i regeneracije, na meridijanu želuca, broj 36, tzv. Zu San Li. Nalazi se 4 skupljena prsta klijenta od kolena na dole, sa spoljašnje strane potkolenice, u prostoru gde se golenica i lišnjača spajaju. Ova stimulacija kombinovana sa šiacu tretmanom, holističkim masažama, refleksologijom, ima izuzetno blagotvorne efekte u preventivi i negovanju zdravlja.
Stimulisanje centralnog protoka energije
Posebna primena moksibustije u wellness tretmanima odnosi se na preventivu demencije i generalno stimulisanje centralnog protoka energije. Za srednje životno doba i zrele godine, wellness ritual može se započeti sa paljenjem mokse iznad glave. U keramičku posudu, koja podseća na obrnutu saksiju sa malo jačim spoljašnjim dnom, postavi se moksa i zapali. Na mekanom držaču, na vrhu same glave, postavi se posuda i klijent se prepusti senzacijama lekovitog zagrevanja i infracrvenog darivanja tople gline. Imao sam čast da na meni učitelj demonstrira ovaj način primene i moram priznati da sam satima nakon aplikacije osećao prijatno strujanje energije kroz celo telo i prijatnu zagrejanost koja je dovela do centralnog opuštanja celog tela.
Sa željom da vam približim ovu interesantnu i delotvornu istočnjačku tehniku i podstaknem na inovativnost koja je neophodna u razvoju wellness konceptualnosti, darujem vam stih Mike Antića: „Ne postoje granice. Samo prividne granice! Jer ono čega nismo svesni, nije nepostojanje, već postojanje bez nas“.
Tekst je objavljen u časopisu Turistički Svet, broj 81.