Na poziv Udruženja „Vinski putevi Srbije”, poslednjeg dana marta krenuli smo tragovima rimskog cara Proba ka Sremskoj Mitrovici i Fruškoj gori, gde smo imali priliku da degustiramo vojvođanske specijalitete, ali pre svega – slatka vina lokalnih vinarija. Hodajući ovim stazama, upoznali smo se sa „tramincem“, „portugizerom“, „neoplantom“ i originalnim srpskim desertnim vinom – „bermetom“.
Druženje sa imperatorom
Prva stanica na našem putovanju bila je Sremska Mitrovica – rodno mesto rimskog cara Marka Aurelija Proba, koji je davne 280. godine doneo vinovu lozu na ovo podneblje i zasadio je sa svojim vojnicima na obroncima Fruške gore.
Obišli smo ostatke Carske palate, gde su nam glumci lokalnog amaterskog pozorišta dočarali kako se odvijao život u Sirmijumu, antičkom gradu koji je svoj najveći uspon doživeo krajem 3. i početkom 4. veka, kada je imperator Dioklecijan, uvođenjem sistema tetrarhije, odnosno, podelom carstva na četiri velike provincije, uzdigao Sirmijum kao jedan od prestoničkih gradova Rimskog carstva, staviviši ga u rang sa prestonicama kao što su Nikomedija – drevni grad na području sadašnje Turske, Mediolanum – današnji Milano i Trir u Nemačkoj.
Posetili smo i nekadašnju baziliku Svetog Dimitrija, zaštitnika ovog grada, koji je po njemu i nazvan – Mitrovica. Nakon obilaska zanimljivih turističkih atrakcija, poput staništa sova i statua mangulice i psa pulina na kojima se fotografišu mitrovački mladenci, u vinskom podrumu u sklopu Turističke organizacije Sremske Mitrovice susreli smo se sa imperatorom Probom lično! U njegovom društvu degustirali smo vina „Erdevik“ vinarije i probali originalni rimski hleb, koji se pravi od integralnog, speltinog, raženog i heljdinog brašna, mesi se crnim vinom umesto vode, sadrži i med, kozji sir, anis i kim, a peče se u replici rimske peći, i to na lovorovom listu, koji mu daje specifičan miris.
Srbija kao vinsko-turistička destinacija
Slatke staze odvele su nas dalje u Rumu, i to u hotel „Park“, koji bi trebalo da postane ulazna kapija na Vinski put Fruške gore. Dobrodošlicu nam je poželeo vlasnik hotela Srba Ilić, otkrivši nam da ovaj ugostiteljski objekat još od prošle godine promoviše fruškogorske vinske ture. Upravo tu, od predsednika UO „Vinskih puteva Srbije“ Zorana Rapajića saznali smo i nešto više o ovom udruženju: da je utemeljeno 2010. godine i da okuplja reprezentativne vinarije i vinogradare Srbije, stručnjake iz ove oblasti i osvedočene vinoljupce, a sve u cilju promocije vinskog turizma i autohtonih srpskih sorti vinove loze, kao i hrane i pića sa zaštićenim geografskim poreklom, sa zadatkom da naša zemlja postane prepoznatljiva vinsko-turistička destinacija.
Do sada je ustanovljeno i obeleženo devet vinskih puteva: Subotica, Fruška gora, Vršac, Šumadija, Podunavlje, Jagodinsko vinogorje, Župa, Negotin, Niš-Knjaževac, kao i „vinske oaze“ – izdvojene vinarije koje se nalaze na vinskim putevima. Rapajić nam je otkrio i da je krajem marta ovo udruženje potpisalo protokol sa Turističkom organizacijom Beograda o trasiranju Vinskog puta Beograd, koji je formiran u oktobru prošle godine i koji u prvoj fazi obuhvata 9 vinarija na teritoriji celog grada, omeđenog na severu naseljem Ovča, sa zapada Vranićem, a na jugu i istoku teritorijama opština Lazarevac i Mladenovac.
Da vinski turizam u podunavskom regionu ima veliki potencijal, potvrdio je dr Dragan Vuković, uporedivši Beograd sa Bečom, koji je prošle godine samo od gastroenološke ponude prihodovao 232 miliona evra, a naša prestonica – svega oko 2 miliona evra.
Primeri dobre prakse
Nakon sremačkog ručka i degustacije vina iz „Mačkovog podruma“ u hotelu "Park", uputili smo se u mali podrum sa dušom: „Kuzmanović“ u Čereviću. Ljubazni domaćin Jovan Kuzmanović priredio nam je degustaciju svojih vina od sorte grožđa „neoplanta“, uz domaći sir, kulen i neizostavne vanilice – specijalitet ovog dela Fruške gore. „Kuzmanović“ vina moguće je kupiti jedino u ovom podrumu, te smo od našeg domaćina mogli čuti koji su problemi, ali i prednosti vinara koji svoje proizvode prodaju isključivo „na kućnom pragu“.
Poslednje odredište bili su Sremski Karlovci i čuvena vinarija „Kiš“, u kojoj se proizvode vina još od 1830. godine. U ovoj vinariji, smeštenoj nedaleko od Kapele mira u kojoj su 1699. godine Austrougarska i Turska sklopile mir, probali smo italijanski rizling, dobijen od sorte grožđa „grašac“, „Kiš Merlot“, kao i neizostavni „bermet“, u koji se ovde dodaju 24 lekovite trave i koji, iako deluje pitko i slatko, sadrži čak 14 procenata alkohola. Tom prilikom, predsednik udruženja „Vinski putevi Srbije“ uručio je vlasniku vinarije „Kiš“ Predragu Crnkoviću zahvalnicu za 15-godišnje prijateljstvo i druženje. Da unuci legendarnog Slavka Kiša, Tamara i Predrag, dostojno nastavljaju porodičnu tradiciju, potvrđuje proširenje proizvodnih, ali i turističkih kapaciteta, kao i planirana izgradnja velike vinarije u samom vinogradu.
Biljana Bosnić Ognjenović
A member of Alco Group
